Ostatnie badania pokazują, że przemoc w społeczeństwie wikingów Norwegii i Danii w okresie ich panowania była znacznie różna. Chociaż przez długi czas uważano, że obie te regiony miały podobne poziomy przemocy, badania łączące archeologię i analizę osteologiczną ujawniają znaczące różnice, zwłaszcza w tym, jak przemoc i hierarchie społeczne kształtowały codzienne życie.

Norwegia: przemoc jako codzienne zjawisko
W Norwegii, według wyników badań, aż 33% szkieletów z okresu wikingów nosiło ślady wyleczonych ran, co jasno wskazuje, że przemoc nie była rzadkością. Co więcej, 37% szkieletów wykazuje oznaki śmiertelnych ran, co sugeruje częste i śmiertelne użycie broni w konfliktach międzyludzkich.

Szczególnie interesujące jest to, że broń, szczególnie miecze, często znajdowana jest w pobliżu szkieletów w norweskich grobach. Odkryto ponad 3 000 mieczy z późnej epoki żelaza i okresu wikingów w Norwegii, podczas gdy w Danii znaleziono tylko kilka dziesiątek. Ten odkrycie sugeruje, że broń odgrywała kluczową rolę w tożsamości norweskich wikingów, podkreślając ich głębokie powiązanie z przemocą.

Danmark: centralizowana przemoc i surowe hierarchie społeczne
W Danii wyniki ukazały inną rzeczywistość. Społeczeństwo duńskie było bardziej scentralizowane, z wyraźniejszymi hierarchiami i silniejszą władzą. Przemoc była bardziej kontrolowana i często związana z egzekucjami przeprowadzanymi przez władze. Na przykład, pozostałości szkieletów w Danii pokazują mniej oznak ran związanych z bronią, ale zanotowano przypadki dekapitacji, co wskazuje na systematyczne egzekucje.

Tylko 6% szkieletów duńskich wikingów pokazuje oznaki brutalnej śmierci, a większość tych przypadków pochodzi z oficjalnych egzekucji. Społeczeństwo duńskie miało także mniejszą liczbę grobów z bronią w porównaniu z Norwegią. Zamiast osobistych broni, porządek społeczny w Danii był utrzymywany przez kontrolę polityczną, szczególnie widoczną w budowie dużych umocnień podczas panowania króla Haralda Bluetootha w X wieku.

Przyczyny różnic
Badania sugerują, że bardziej rygorystyczna struktura społeczna w Danii zmniejszyła częstotliwość przemocy, ale jednocześnie scentralizowała użycie siły przez oficjalne kanały, takie jak egzekucje. W przeciwieństwie do tego, zdecentralizowane społeczeństwo Norwegii doświadczało większej przemocy wśród jednostek, co jest wyraźnie widoczne w wyższych wskaźnikach traumatycznych uszkodzeń w szkieletach.

Szersze znaczenie badań
Te badania przyczyniają się do rosnącej liczby prac badających, jak struktury społeczne wpływały na poziom przemocy w społeczeństwach historycznych. Podobne wzorce zaobserwowano również w innych częściach świata, takich jak Andy w Ameryce Południowej i części Ameryki Północnej, gdzie mniej scentralizowane społeczeństwa również rejestrowały wyższe wskaźniki przemocy.

Jacobson ma nadzieję, że te badania zainspirują rozwój nowych modeli wyjaśniających, szczególnie w społeczeństwach, gdzie pisane źródła z okresu są skąpe lub całkowicie nieistniejące. Badania przeprowadzili naukowcy z Uniwersytetu w Oslo, Niemieckiego Instytutu Archeologii i Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii.