Niedawne globalne badanie literatury naukowej, przeprowadzone przez badaczy z University of Massachusetts Amherst, pokazuje, że rozwiązania oparte na naturze (NbS) są ekonomicznie efektywną metodą redukcji ryzyka różnych katastrof - od powodzi i huraganów po fale upałów i osunięcia ziemi - które mają się nasilić wraz z dalszym ocieplaniem się Ziemi.

NbS to interwencje, w których ekosystem jest chroniony, zrównoważony zarządzany lub przywracany, aby zapewnić korzyści społeczeństwu i naturze. Na przykład mogą one zmniejszać ryzyko katastrof naturalnych lub ułatwiać adaptację do zmian klimatycznych. NbS pojawiły się jako uzupełnienie lub alternatywa dla rozwiązań inżynieryjnych. Klasycznym przykładem jest przywracanie obszarów podmokłych w celu rozwiązywania problemów powodzi przybrzeżnych zamiast budowy murów morskich.

Rozwiązania oparte na naturze w politykach narodowych
„Rozwiązania oparte na naturze są teraz uznawane w głównych politykach narodowych i międzynarodowych globalnych umowach ramowych dotyczących walki ze zmianami klimatu, w tym tych opracowanych przez ONZ i Biały Dom. Jednak wiedza naukowa na temat opłacalności i sprawiedliwości wyników NbS jest ograniczona,” mówi Marta Vicarelli, adiunkt ekonomii i polityki publicznej na UMass Amherst i główna autorka badania. „Nasze wyniki pokazują, że NbS są ekonomicznie efektywne w łagodzeniu zagrożeń, ale ich korzyści są nadal niedoceniane.”

Opłacalność rozwiązań opartych na naturze
NbS okazały się konsekwentnie opłacalną metodą redukcji ryzyka w 71% z ponad 20 000 recenzowanych badań w języku angielskim, które badacze przejrzeli do artykułu opublikowanego w czasopiśmie Science of the Total Environment. Kolejne 24% badań stwierdziło, że NbS są opłacalne pod pewnymi warunkami. Interwencje ekosystemowe, które najczęściej okazywały się skuteczne w redukcji ryzyka, były związane z namorzynami (80%), lasami (77%) i ekosystemami przybrzeżnymi (73%).

Spośród badań porównujących NbS z rozwiązaniami inżynieryjnymi, 65% zawsze uznawało, że te pierwsze są skuteczniejsze w redukcji ryzyka, podczas gdy 24% uznawało, że są częściowo skuteczniejsze. Żadne badanie nie wykazało, że NbS są konsekwentnie mniej skuteczne niż rozwiązania inżynieryjne.

Dodatkowe korzyści NbS
Chociaż każde przeglądane badanie badało korzyści NbS w redukcji ryzyka, wiele z nich nie uwzględniało dodatkowych korzyści ekologicznych i społeczno-ekonomicznych, takich jak utrzymanie bioróżnorodności, łagodzenie zmian klimatu i wsparcie dla marginalizowanych społeczności.

„Inne korzyści NbS są w dużej mierze niedoceniane, ponieważ trudno je wycenić,” wyjaśnia Vicarelli. „Jak powinniśmy oceniać poprawę jakości powietrza lub gleby? Jak ocenić ochronę zagrożonych gatunków lub ogólny wzrost bioróżnorodności po wdrożeniu NbS? A jak ocenić wartość kulturową lub nawet duchową zasobów ekologicznych? Te oceny wymagają skomplikowanych i potencjalnie kosztownych technik wyceny. Z tego powodu dodatkowe korzyści NbS są często niedostatecznie zbadane i niedoceniane.”

Finansowanie i przyszłość NbS
Kolejnym kluczowym odkryciem badania jest to, że NbS są głównie finansowane przez sektor publiczny, nawet gdy interwencje obejmowały własność prywatną. Aby osiągnąć globalny wpływ tych rozwiązań, potrzebne są dodatkowe środki finansowe, a znacząca część musi pochodzić z sektora prywatnego, mówi Vicarelli.

„Transformacyjny wzrost rozwiązań opartych na naturze wymaga zarówno publicznego, jak i prywatnego finansowania,” dodaje ona. „Kolejnym krokiem jest rozwój innowacyjnych rozwiązań ubezpieczeniowych i inwestycyjnych opartych na naturze.”

Badanie było wspierane finansowaniem UMass Amherst i programu Horizon Europe - Ramowego Programu Unii Europejskiej na rzecz Badań i Innowacji.

Dodatkowe informacje na temat rozwiązań opartych na naturze:
Rozwiązania oparte na naturze obejmują szeroki zakres działań, które obejmują ochronę, zrównoważone zarządzanie i przywracanie ekosystemów, aby poprawić odporność na zmiany klimatu i zmniejszyć ryzyko katastrof naturalnych. Obejmuje to między innymi: przywracanie obszarów podmokłych, sadzenie drzew w obszarach miejskich w celu zmniejszenia wysp ciepła, tworzenie zielonych dachów i ścian oraz utrzymanie naturalnych barier przybrzeżnych, takich jak rafy koralowe i wydmy.

Warto zauważyć, że rozwiązania oparte na naturze nie tylko zapewniają korzyści ekologiczne, ale mają również znaczący wpływ społeczno-ekonomiczny. Na przykład ochrona namorzyn nie tylko zmniejsza ryzyko powodzi, ale także zapewnia siedliska dla wielu gatunków ryb, które są ważnym źródłem pożywienia i dochodów dla lokalnych społeczności. Podobnie lasy nie tylko pochłaniają węgiel, ale także oferują możliwości rekreacyjne i wspierają turystykę.

Przykłady udanych wdrożeń NbS:
Jednym z przykładów udanego projektu NbS jest przywracanie namorzyn w Azji Południowo-Wschodniej. Ta inicjatywa nie tylko zmniejszyła ryzyko powodzi i erozji wybrzeży, ale także poprawiła lokalną bioróżnorodność i zapewniła dodatkowe dochody społecznościom poprzez rybołówstwo i ekoturystykę. Innym przykładem jest zazielenianie przestrzeni miejskich w Europie, gdzie zielone dachy i ściany pomogły zmniejszyć miejskie wyspy ciepła i poprawiły jakość powietrza.

Te przykłady pokazują, że NbS mogą zapewniać wielorakie korzyści i być ekonomicznie opłacalne, zwłaszcza gdy uwzględni się dodatkowe korzyści, takie jak poprawa zdrowia i dobrostanu ludzi, ochrona bioróżnorodności i wsparcie lokalnych gospodarek.

Wyzwania i przyszłe kroki:
Pomimo wielu zalet, wdrażanie NbS napotyka szereg wyzwań. Jednym z głównych wyzwań jest finansowanie. Chociaż wiele projektów NbS jest wspieranych środkami publicznymi, konieczne jest przyciągnięcie prywatnych inwestycji w celu zapewnienia długoterminowej trwałości tych rozwiązań. Ponadto konieczne jest opracowanie mechanizmów oceny dodatkowych korzyści NbS, aby lepiej zrozumieć ich rzeczywistą wartość.

Rozwój innowacyjnych instrumentów finansowych, takich jak zielone obligacje i fundusze na ochronę, może pomóc w przyciągnięciu prywatnych inwestycji. Ponadto wzmocnienie współpracy między sektorem publicznym i prywatnym oraz między różnymi krajami jest kluczowe dla pomyślnego wdrażania NbS na skalę globalną.

Zwiększenie świadomości na temat korzyści płynących z NbS wśród decydentów, inwestorów i szerokiej publiczności jest również kluczowe. Edukacja i informowanie o udanych przykładach i studiach przypadków mogą pomóc w promowaniu tych rozwiązań i zachęcaniu do ich szerszego stosowania.

Dodatkowe przykłady i badania
W Nowej Zelandii przywracanie naturalnych korytarzy migracyjnych ptaków okazało się kluczowe dla ochrony rzadkich gatunków. Nie tylko przyczyniło się to do bioróżnorodności, ale także stworzyło atrakcje turystyczne, które doprowadziły do wzrostu gospodarczego w lokalnych społecznościach. W Afryce projekty dotyczące ochrony lasów i ponownego sadzenia rodzimych gatunków roślin pomogły w walce z pustynnieniem, poprawiły lokalne rolnictwo i zapewniły stabilne źródła dochodów dla ludności.

Ponadto projekty NbS w Ameryce Południowej, takie jak ochrona lasów deszczowych Amazonii, zapewniają nieocenione usługi ekologiczne, takie jak regulacja klimatu, magazynowanie węgla i ochrona bioróżnorodności. Projekty te często angażują lokalne społeczności i rdzennych mieszkańców, co zapewnia, że środki ochrony są dostosowane do ich potrzeb i tradycyjnej wiedzy.

Postęp technologiczny i NbS:
Integracja nowoczesnych technologii może znacznie zwiększyć efektywność NbS. Wykorzystanie monitoringu satelitarnego i dronów umożliwia precyzyjne mapowanie i monitorowanie ekosystemów, identyfikację obszarów najbardziej podatnych na zmiany klimatyczne oraz śledzenie sukcesów projektów renowacyjnych. Ponadto rozwój narzędzi do modelowania ekosystemów może pomóc w przewidywaniu efektów różnych interwencji i optymalizacji strategii zarządzania.

Zastosowanie technologii IoT (Internetu rzeczy) w NbS również oferuje nowe możliwości. Inteligentne czujniki mogą zbierać dane środowiskowe w czasie rzeczywistym, umożliwiając szybsze reagowanie na zmiany i dostosowywanie strategii zarządzania. Na przykład czujniki monitorujące wilgotność gleby mogą pomóc w optymalizacji nawadniania w miejskich zielonych przestrzeniach, zmniejszając zużycie wody i poprawiając zdrowie roślin.

Ekonomia ekologiczna i NbS:
Ekonomia ekologiczna to rozwijająca się dziedzina, która bada aspekty ekonomiczne ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. W kontekście NbS ekonomia ekologiczna może pomóc w kwantyfikacji usług ekologicznych, które świadczą naturalne ekosystemy, takich jak magazynowanie węgla, regulacja przepływów wodnych i ochrona bioróżnorodności. Ta kwantyfikacja może stanowić solidną podstawę do promowania inwestycji w NbS i opracowywania polityk wspierających zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi.

Ponadto ekonomia ekologiczna może pomóc w ocenie korzyści społeczno-ekonomicznych NbS, w tym poprawy jakości życia, zdrowia i dobrobytu ludzi oraz tworzenia nowych możliwości gospodarczych. Ta interdyscyplinarna perspektywa może przyczynić się do bardziej zintegrowanego i kompleksowego podejścia do planowania i wdrażania NbS, zapewniając uwzględnienie wszystkich istotnych czynników i interesów.

NbS stanowią zrównoważone i innowacyjne rozwiązanie dla redukcji ryzyka katastrof naturalnych i adaptacji do zmian klimatycznych. Poprzez ochronę, zrównoważone zarządzanie i przywracanie ekosystemów, możemy zapewnić lepsze i bezpieczniejsze warunki dla przyszłych pokoleń, jednocześnie zachowując dziedzictwo przyrodnicze i bioróżnorodność naszej planety. Poprzez współpracę, innowacje i inwestycje, NbS mają potencjał, aby stać się kluczowym narzędziem w walce ze zmianami klimatycznymi i tworzeniu bardziej odpornych społeczności.

Wdrożenie NbS wymaga zintegrowanego podejścia, które obejmuje współpracę różnych sektorów i interesariuszy. Obejmuje to współpracę między agencjami rządowymi, organizacjami pozarządowymi, sektorem prywatnym, środowiskiem akademickim i lokalnymi społecznościami. Ta współpraca może pomóc w zapewnieniu finansowania, dzieleniu się wiedzą i zasobami oraz promowaniu innowacyjnych podejść do wdrażania NbS.

Ponadto ważne jest zapewnienie udziału lokalnych społeczności w procesie planowania i wdrażania NbS. Lokalne społeczności często posiadają cenną tradycyjną wiedzę i doświadczenie w zarządzaniu zasobami naturalnymi, co może być kluczowe dla sukcesu tych projektów. Ich udział zapewnia również, że rozwiązania NbS są dostosowane do lokalnych potrzeb i warunków, co zwiększa ich skuteczność i trwałość.

NbS mogą zapewniać wielorakie korzyści - nie tylko w zakresie redukcji ryzyka katastrof naturalnych, ale także poprawy jakości życia, ochrony bioróżnorodności i wsparcia zrównoważonego rozwoju. Poprzez kompleksowe podejście, które obejmuje aspekty ekologiczne, ekonomiczne i społeczne, NbS mogą zapewnić trwałe rozwiązania dla niektórych z największych wyzwań, przed którymi stoimy we współczesnym świecie.

Dzięki ciągłym badaniom i innowacjom oraz poprzez współpracę i inwestycje, NbS mają potencjał, aby stać się kluczowym narzędziem w walce ze zmianami klimatycznymi i redukcji ryzyka katastrof naturalnych. Ich powszechne zastosowanie może przyczynić się do tworzenia bardziej odpornych i zrównoważonych społeczności, lepiej przygotowanych na przyszłe wyzwania.

Wdrożenie NbS wymaga również zmiany sposobu myślenia i podejmowania decyzji. Zamiast koncentrować się wyłącznie na krótkoterminowych korzyściach ekonomicznych, konieczne jest uwzględnienie długoterminowych korzyści ekologicznych i społecznych. Obejmuje to uznanie wartości ekosystemów i usług, które świadczą, oraz włączenie tych wartości do procesów planowania i zarządzania.

Wprowadzenie NbS może również stymulować rozwój nowych rynków i możliwości zatrudnienia. Na przykład, przywracanie i utrzymanie ekosystemów może tworzyć miejsca pracy w sektorach takich jak ekologia, rolnictwo, turystyka i odnawialne źródła energii. Poprzez wspieranie rozwoju umiejętności i edukacji, NbS mogą przyczynić się do tworzenia zrównoważonych i integracyjnych gospodarek.

Ponadto NbS mogą odgrywać kluczową rolę w zwiększaniu odporności na zmiany klimatyczne w obszarach miejskich. Urbanizacja i wzrost liczby ludności tworzą dodatkową presję na ekosystemy, zwiększając ryzyko katastrof naturalnych. Poprzez zastosowanie NbS w środowiskach miejskich, takich jak tworzenie zielonych przestrzeni, zazielenianie budynków i przywracanie naturalnych cieków wodnych, możemy zmniejszyć te ryzyka i poprawić jakość życia w miastach.

Źródło: University of Massachusetts Amherst